socjologia

Jedna z najgłośniejszych eseistycznych książek Baldwina, łącząca osobiste świadectwo z przenikliwą analizą społeczną.

Dwadzieścia cztery godziny na dobę przez siedem dni w tygodniu. Od kilku lat Departament Obrony Stanów Zjednoczonych przeznacza ogromne środki na badania nad pewnym gatunkiem ptaków. Pasówka białobrewa jest w stanie latać przez kilka dni i nocy bez przerwy na sen. Badania mają doprowadzić do odkrycia metody pozwalającej utrzymać długotrwałą, niewymagającą snu aktywność także u ludzi. Stawką jest stworzenie żołnierza, a w dalszej perspektywie również pracownika i konsumenta, który przez wiele dni może się obyć bez snu (...)

Książka w wersji anglojęzycznej.

Most of us believe that feminism is a force for good. In the past 200 years, it has paved the way for women to advance economically, increasing their safety and their power in society, and advocating for their needs and experiences. But not for all women.

Agresja językowa - obrzucanie się inwektywami, poniżanie, znieważanie słowem, mimo że jest zjawiskiem powszechnym, i to nie tylko we współczesnym życiu publicznym, ciągle budzi sprzeciw społeczny.
Jednocześnie skłania do refleksji nad potęgą słowa, którego moc już od czasów starożytnych w różny sposób jest wykorzystywana przez uczestników życia publicznego, a zwłaszcza przez nadawców komunikatów politycznych. W XX wieku gwałtowny rozwój prasy, a następnie upowszechnienie się nowych kanałów komunikacji społecznej, takich jak radio, telewizja czy w ostatnich latach Internet, zrewolucjonizowały możliwość oddziaływania słowem, również tym obelżywym, naruszającym godność drugiego człowieka. Szermierki słowne, a często brutalna walka na słowa zostały wpisane w rytuał sprawowania władzy, w którym uczestniczą też mniej lub bardziej podekscytowani słuchacze, czytelnicy, widzowie, bo przecież dla nich te igrzyska są organizowane.
Język komunikacji politycznej w XX wieku, czyli w czasach II RP, PRL i III RP, pokazuję na tle ważnych przemian społeczno-politycznych, zwracając uwagę na werbalne środki perswazji typowe dla danej epoki historycznej, a przede wszystkim analizując wypowiedzi, które służą obrażaniu przeciwników politycznych. W osobnym podrozdziale omawiam najważniejsze cechy języka propagandy politycznej, który jako podstawowa wersja języka polityki zawsze, niezależnie od ustroju i dominującej ideologii, pozostaje narzędziem służącym zdobyciu, utrzymaniu i poszerzeniu władzy.

Z jednej strony usiłujemy wskazać pewne dominujące tendencje występujące w obszarze aktywizmu miejskiego, z drugiej zaś pokazać odmienność jego typów.

 OPIS

Pierwszy w polszczyźnie wybór z całości dzieła tego potwora słów, giganta barokowej prozy, mistrza paradoksów, jednego z największych ironistów w historii literatury, modelowego melancholika oraz pozbawionego złudzeń utopisty. Anatomia melancholii to książka legenda, księga wszystkich ksiąg, tekst wzorcowo bezkompromisowy, który chciał zmieścić w sobie całą dostępną wówczas bibliotekę, opisać melancholijną przypadłość, ale i zdiagnozować depresyjną cywilizację. Co najciekawsze (i zarazem niezwykle bolesne) ta diagnoza ze zdumiewającą aktualnością przystaje wciąż do naszego świata. „Wszyscy jesteśmy pomyleni” – mówi Burton i z całą bezwzględnością wylicza za pomocą tych swoich gargantuicznych, meandrujących zdań wszystkie powody ludzkiego szaleństwa: opresję polityki, religię, miłość, nadmiar wiedzy i niedostatek uczciwości, biedę, głód, zarazy, gnuśność i tyranię konwenansu, głupotę władców i społeczną agresję.



BIO

Robert Burton (1577–1640), angielski pisarz, duchowny i bibliotekarz, autor właściwie tylko jednej książki. Pierwsze wydanie Anatomii melancholii ukazało się w roku 1621, ale autor nieustannie rozszerzał i poprawiał jej tekst. Powszechnie uznawana za jedno z najważniejszych dzieł w historii literatury oraz arcydzieło prozy eseistycznej, weszła ona również i do historii nauk medycznych, i do popkultury.

BLURB

„Dostojność i żałosność świata: wesołość, duma, konsternacja i uważność, prostota i łajdactwo, delikatność, niegodziwość, szczerość i prawość – poświęcają się we wzajemnym pomieszaniu”, a oprócz tego docierające zewsząd „bałamuctwa”, których „nie da się już odkręcić”, i których widok „wątrobę zalewa żółcią”. Tak, to Anatomia nas samych i naszego świata, a uwspółcześniający tekst Burtona przekład Michała Tabaczyńskiego czyni aktualność lektury jeszcze bardziej palącą.

prof. Tadeusz Sławek



FRAGMENT

Na co to wszystko? Ufam, że nie znajdzie tu nikt powodu do obrazy; a jeśli nawet, to Nemo aliquid recognoscat, nos mentimur omnia [niech nikt nie bierze tego do siebie, bo wszystko to fikcja]. Wszystkiemu przeczę (oto moja ostatnia już obrona), wszystkiego się wypieram, odwołuję to, co tu powiedziałem, jeżeli ktoś mi chce coś wytknąć; a przepraszam z równą łatwością, jak ten czy ów rzucał oskarżenie; liczę jednak (wyrozumiały czytelniku) na twoją łaskawość i pobłażliwość.



NA SKRZYDEŁKO

Kiedy w 1621 roku Robert Burton, szkolarz z Oxfordu, wydawał swe wielkie rozmiarami dzieło (ponad 1200 stron w trzytomowym wydaniu oficyny Dent & Sons z 1948 roku plus około 300 stron przypisów), obdarzając go niezwykłym tytułem, o którym po stuleciach Borges miał powiedzieć, że to najbardziej godny zazdrości tytuł w historii literatury, nie przypuszczał, że wypuszcza w świat księgę, która stanie się swoistym kompendium wiedzy o człowieku. Terapeutyczna w zamiarze Anatomia melancholii miała złagodzić nieuleczalny smutek będący nieusuwalną dyspozycją egzystencjalną człowieka. Zaczytywał się Anatomią Lawrence Sterne kreując swego Tristrama Shandy i próbując leczyć go ze śledziennictwa (kto jeszcze pamięta o tym słowie nawiązującym wprost do źródła melancholii, jakim wedle starożytnej i renesansowej medycyny była śledziona); John Keats zostawił ponoć w swej bibliotece egzemplarz Anatomii opatrzony ręcznymi zapiskami na marginesach. Dr Samuel Johnson, książę angielskiego Oświecenia, wyznał swemu biografowi Jamesowi Boswellowi, że Anatomia melancholii jest jedyną książką, dla której mógł wcześniej niż zwykle zerwać się z łóżka. Wybitny lekarz sir William Osler, wykładający medycynę w Oxfordzie w początku XX wieku, uważał Burtona za ojca nowoczesnej psychiatrii i szczycił się posiadaniem wszystkich 5 edycji Anatomii wydanych za życia autora. Antoni Kępiński pisze, iż Burton jest „jedną z najciekawszych i zasłużonych dla historii melancholii postaci”, a jego dzieło dotyczące „zaburzeń psychicznych” jest „jednym z najczęściej wznawianych do obecnych czasów”.

Późny modernizm odkrył z kolei w Burtonie, niestrudzonym czytelniku tkającym swój tekst z cytatów z około tysiąca autorów, swego antenata – wirtuoza lektury nasłuchującego głosów z różnych epok i układających z nich nowe kompozycje.

Wydajmy więc przynajmniej fragmenty tego dzieła, nie tylko dlatego, że zajmuje tak poczesne miejsce w historii kultury, ale również dlatego, że należąc do tej samej epoki, co Novum Organum (1620) Francisa Bacona i Rozprawa o metodzie Kartezjusza (1637), uzupełnia te dzieła tworzące podstawy nowoczesnej obserwacji naukowej niezwykłą medytacją nad kondycją człowieka.

prof. Tadeusz Sławek

„Architektura przyjaźni” to wielowątkowa podróż od samotności do przyjaźni, w której czytelnik ma okazję podziwiać fascynujące krajobrazy: rozważania klasyków starożytności, teksty współczesnych bluesmanów, niechlubne przypadki herosów i zachwycające historie łotrów. Te różnorodne konteksty przekonują o tym, że – mimo upływu wieków – naszym upragnionym celem jest niezawodna i serdeczna więź z drugą osobą, więź, która chroni przed samotnością, rozpaczą, niewdzięcznością, a może nawet śmiercią. Wiele wątków tej książki tworzy spójną podpowiedź, jak i gdzie takiej więzi szukać, jak ją budować.

Asy to wielowarstwowa opowieść o współczesnej seksualności i budowaniu intymności na innych zasadach.

Bezdzietne z wyboru to pierwsza tak kompleksowa opowieść o niemacierzyństwie. To rozmowy z kobietami o tym, dlaczego nie chcą mieć dzieci. To refleksje osób ze świata nauki – psycholożki, demografki, ginekologa – na temat tego coraz powszechniejszego zjawiska. Ale przede wszystkim to opowieść o prawie do decydowania o swoim życiu bez poczucia winy za niespełnienie społecznych oczekiwań.

Bez dwóch zdań – queer wyszedł z podziemia. Wyważył okna i szturmem wszedł do mainstreamu. Najwyższy czas poznać imiona głośnych skandalistów i skandalistek, niczym nieskrępowanych prekursorek, kreatywnych buntowników – wszystkich, którzy przeobrazili nasze myślenie o popkulturze spod znaku tęczy. Oto przed tobą święta księga queeru!

Czy możliwe jest dziś utrzymywanie równowagi, a jeśli tak, to dzięki czemu? Jakie są strategie jej zachowywania w świecie, który nieustannie nas z niej wytrąca przez swoje niekonsekwencje, zaburzenia rozwojowe, nierówności, mody i wirusowe trendy konsumpcyjne? Jak w sytuacji niestabilności zachowują się jednostki i zbiorowości? Czy zawsze starają się utrzymać równowagę, czy też przeciwnie, preferują jej czasową lub permanentną utratę?

Napięcie pomiędzy równowagą i jej brakiem, które doskonale wyraża metafora błędnika, sprawia, że zajmowanie się nim niekoniecznie musi być traktowane jako celebracja któregoś z tych dwu stanów, a co za tym idzie, opowiadanie się za tym, co reakcyjne, bądź za tym, co postępowe. Przeciwnie – wychodzimy z założenia, że powinien nas raczej interesować proces mediowania pomiędzy równowagą a jej brakiem. To w nim najpełniej bowiem wyraża się istota wszystkiego, co żyje.

Spis treści
Od tłumacza: Zasady przytaczania cytatów
Przedmowa
Wprowadzenie
I. Descarte
II. Przyswojenie przez Husserla i Heideggera, Valéry’ego i Sartre’a kartezjańskiej refleksji zwróconej ku sobie
III. Kant
IV. Fichte
V. Schelling
VI. Hegel
VII. Feuerbach, Marks i Stirner
VIII. Nietzsche i próba odzyskania świata
IX. Spinoza. Deus sive natura
Indeks osobowy