KSIĄŻKI O SZTUCE

Międzynarodowa Kolekcja Sztuki Nowoczesnej grupy „a.r.” to pierwszy zbiór radykalnej sztuki awangardowej w Polsce, a także jeden z pierwszych na świecie stworzonych z myślą o publicznej prezentacji. Jest wyjątkowa także dlatego, że powstała z darów artystów i z inicjatywy środowiska artystycznego. Wreszcie jest to kolekcja, która została zdeponowana, a następnie podarowana ówczesnemu muzeum miejskiemu, miała więc od początku charakter zbiorów publicznych. Ten fakt oznaczał usankcjonowanie dziedzictwa awangardy poprzez włączenie go do „oficjalnego” obiegu kultury. Publikacja prezentuje zaktualizowaną, choć wymagającą wciąż dalszych badań, wiedzę dotyczącą historii kolekcji.

Wydawnictwo otwierają dwa eseje: pierwszy, autorstwa Pauliny Kurc-Maj i Anny Saciuk-Gąsowskiej, przedstawia etapy budowania Kolekcji, w oparciu o aktualny stan badań, drugi, autorstwa Mashy Chlenovej, poświęcony jest umiejscowieniu jej wśród powstających w zbliżonym czasie innych zbiorów sztuki awangardowej.

Zasadnicza część książki to prezentacja wszystkich dzieł Kolekcji, zawierająca reprodukcje opatrzone notami interpretującymi. Również te dzieła, które zaginęły w czasie II wojny światowej, są opisane bądź opracowane zgodnie z najbardziej aktualnym stanem wiedzy. W zamykającej publikację części katalogowej znajduje się też krótka historia każdego z dzieł wraz z opisem konserwatorskim.

Wydawca:  Muzeum Sztuki w Łodzi     
Autorzy tekstów: Céline Berchiche, Barbara Brus-Malinowska, Masha Chlenova,  Wietse Coppes, Isabelle Ewig, Maria Franecka, Małgorzata Geron, Barbara Gołębiowska, Adriaan Gonnissen, Pierre Guénégan, Mariëtta Jansen, Walburga Krupp, Paulina Kurc-Maj, Martine Mathias, Paweł Polit, Anna Saciuk-Gąsowska, Marek Igor Skrzyński, Karel Srp, Maike Steinkamp, Przemysław Strożek, Agnieszka Szewczyk, Cecilia de Torres, Arta Valstar-Verhoff, Romana Wojtynek, Karolina Zychowicz 
Tłumaczenie tekstów: Martyna Dec, Maria Franecka, Agnieszka Hatowska,  Łukasz Mojsak, Anna Sikora-Sabat 
Koncepcja i redakcja naukowa: Paulina Kurc-Maj, Anna Saciuk-Gąsowska
Koordynacja wydawnicza: Martyn Kramek
Projekt graficzny i skład: Tomasz Bierkowski

ISBN 978-83-62820-89-3
Rok wydania: 2019
Format: 19,5 x 25 x 2,5 cm
Oprawa: miękka
Ilość stron: 284
Ilość ilustracji: ok 207 (125 kolorowych i  82 czarno-białe)
Język: polski

Co warunkuje sposób, w jaki postrzegamy rzeczywistość? Dlaczego starożytni Grecy ujmowali świat inaczej niż dwudziestowieczni artyści awangardowi? I co to jest realizm? Te kluczowe dla estetyki zagadnienia omawia w swojej „Teorii widzenia” Władysław Strzemiński. Wydane po raz pierwszy w 1958 roku i wznowione przez Muzeum Sztuki w Łodzi dzieło to zbiór wykładów z historii sztuki wygłoszonych przez artystę, zanim został zwolniony przez władze PRL z Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych z powodu nieprzestrzegania kanonów socrealizmu.

W dziele tym Strzemiński podsumował teoretycznie swą działalność artystyczną i refleksję estetyczną. Jego teoria wychodzi z założenia, że nasz obraz świata nieustannie ewoluuje, sposoby, w jaki na niego patrzymy, zmieniają się i narastają, a decydujący wpływ mają na to warunki zewnętrzne: doświadczenie historyczne, podłoże kulturowe i społeczne. „W procesie widzenia nie to jest ważne, co mechanicznie chwyta oko, lecz to, co człowiek uświadamia sobie ze swego widzenia” – twierdzi najważniejszy polski artysta awangardowy. Dzięki analizie bodźców wzrokowych, ich uogólnieniu i sprawdzeniu powstaje bowiem świadomość wzrokowa, rozwój widzenia zaś odbywa się na dwóch płaszczyznach – wskutek biologicznej ewolucji oraz zmian w sposobie postrzegania rzeczywistości przez człowieka jako gatunek. I właśnie dlatego w każdej epoce pojawiają się właściwe jej – i odmienne od epok poprzednich – postrzeganie rzeczywistości i praktyka artystyczna.

„Teoria widzenia” to owoc długoletniej refleksji Strzemińskiego i niezwykłe świadectwo teoretycznej świadomości artysty, który na trwałe wpłynął na rozwój sztuk plastycznych. To dzieło, która uczy patrzeć na zmiany artystycznej percepcji w czasie, wyjaśnia zależności między ewolucją społeczeństwa a zmianami zachodzącymi w sztuce i książka, która łączy edukację artystyczną z historią sztuki.