KSIĄŻKI O SZTUCE

 Zamieszczone w książce opowieści poświęcone są sześciu wybitnym architektkom. Teksty o nich próbują uświadomić nam rolę kobiet nie tylko w kształtowaniu modernistycznej wizji architektury i urbanistyki polskiej, ale także mierzą się i spierają z wciąż obecnym stereotypem patriarchalnego świata budowniczych, w którym jedynym „ojcem dzieła” nadal pozostaje mężczyzna-architekt.

Eseje o Dianie Reiterównie (Barbara Zbroja), Barbarze Brukalskiej (Marta Leśniakowska), Helenie Syrkusowej (Rafał Ochęduszko), Halinie Skibniewskiej (Marta A. Urbańska), Jadwidze Grabowskiej-Hawrylak (Łukasz Wojciechowski) i Anatolii Hryniewickiej-Piotrowskiej (Szymon Piotr Kubiak) ukazują nam z równą siłą zarówno wpływ tych niezwykłych kobiet na polską myśl architektoniczną, jak i ich osobiste często portrety.

Każda z opisanych w książce bohaterek w odmienny sposób kształtowała historię polskiej architektury i zapisała w niej swój oryginalny rozdział. Opowiadając się po stronie modernizmu, wpisały się tym samym w historię polskiej nowoczesności, którą dziś na nowo odkrywamy i analizujemy. Książka, którą czytelnicy właśnie otrzymują, jest niezwykle cennym opracowaniem, podkreślającym znaczenie kobiet dla polskiej architektury, a także inspiracją do dalszego studiowania osiągnięć zarówno postaci w niej opisanych, jak i wielu innych, które oczekują dopiero na odkrycie.

ze wstępu Andrzeja Szczerskiego

Siódmy tom z serii „Architektura jest najważniejsza”, traktujący o złożonych relacjach ludzi i zwierząt w przestrzeni architektury i urbanistyki, to kolejna (po m.in. „Architektach”, „Pionierkach” i „Drzewach”) syntetyczna próba opisu zjawisk trapiących naszą współczesność w kontekście materialnej aktywności człowieka. Książka „Architektura i zwierzęta” podejmuje i referuje rozmowę o współzależności kreowania przestrzeni przez człowieka, w której architektura może być definiowana jako „coś, czego wcześniej nie było”, z „istniejącym od zawsze” światem przyrody. Joanna Gellner i Mateusz Boczar opowiadają w znakomity sposób o relacji zwierząt z architekturą i urbanistyką, tworząc pionierską pracę popularnonaukową. W przystępnej i różnorodnie ilustrowanej formie z jednej strony ukazują swoisty „dług”,
jaki ludzie zaciągnęli u zwierząt, budując przestrzeń materialną wokół siebie, czerpiąc doświadczenia na przykład z praktyki organizacji i budowy zwierzęcych siedzib, z drugiej – co dziś zdaje się znacznie bardziej istotne – opisują z wielu perspektyw, jak bardzo nadużyliśmy zaufania natury, i przedstawiają naglącą potrzebę tworzenia rozwiązań architektonicznych oraz urbanistycznych pozwalających zwierzętom funkcjonować w „betonowym świecie człowieka”.

„W tej książce przeplatają się rozmaite wątki łączące zwierzęta i architekturę. Obok fascynującej opowieści o zwierzętach-architektach znajdziemy tu historię budynków projektowanych specjalnie dla zwierząt – zarówno tych «dla chleba» (hodowlanych), jak i «dla igrzysk». Najważniejsza jest jednak opowieść o dzisiejszej sytuacji zwierząt w wielkich miastach i ich przystosowywaniu się do nowych warunków, a także o działaniach człowieka próbującego otworzyć przestrzeń miejską na ich potrzeby. I choć książka znakomicie wpisuje się w tok badań posthumanistycznych, to napisana została tak przystępnie, że wciągnie w lekturę również czytelników nieobeznanych z tajnikami współczesnych trendów i teorii badawczych” – Małgorzata Omilanowska

„Architektura jest najważniejsza” to seria poświęcona najróżniejszym zagadnieniom związanym z architekturą. W poprzednich tomach rozważano pytania dotyczące współczesnego krajobrazu, chaosu urbanistycznego, degeneracji krajobrazu, kondycji zawodu architekta, jego roli kulturotwórczej i społecznej, ekologii w projektowaniu, ciągłości i jakości uprawiania profesji architektonicznej oraz jej przyszłości. Zwracano też uwagę na rolę kobiet w tworzeniu polskiej kultury architektonicznej i urbanistycznej. Jeden z tomów w całości poświęcony jest drzewom i ich roli w kontekście działalności architektonicznej i urbanistycznej. Teraz nadeszła pora na zwierzęta. Seria jest dedykowana pamięci zmarłego w 2012 roku prof. Tomasza Mańkowskiego, architekta.

Mamy zaszczyt poinformować, że w 10. rocznicę śmierci profesora Tomasza Mańkowskiego - architekta i pedagoga, ukazała się poświęcona mu monografia. Premiera odbędzie się 20 czerwca w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie, a następnego dnia zapraszamy na otwarcie wystawy poświęconej profesorowi w Muzeum Architektury we Wrocławiu.

Nieprzemyślane niszczenie dziedzictwa przyrodniczego (na niespotykaną dotąd w demokratycznej Polsce skalę), z którym mamy do czynienia w ostatnim czasie, sprowokowało Ewę Mańkowską-Grin do stworzenia następnego tomu z serii „Architektura jest najważniejsza”. Tom w całości poświęcony jest drzewom. Wydawnictwo EMG zaproponowało wybranym autorom napisanie esejów o drzewach i ich roli w kontekście działalności architektonicznej i urbanistycznej. Różnorodność spojrzeń i postaw prezentowanych w szkicach oddaje bogactwo możliwych sposobów rozumienia i opisu niełatwego związku natury i kultury.

„Pionierki” to szósty tom serii „Architektura jest najważniejsza”

„Pionierki” to odpowiedź na życzenia czytelników serii „Architektura jest najważniejsza”. Po wydaniu drugiego tomu serii, zatytułowanego „Architektki”, wydawnictwo EMG spotkało się z wieloma głosami zachęcającymi do kontynuacji tematu udziału kobiet w tworzeniu polskiej kultury architektonicznej. „Pionierki” to zbiór esejów o prekursorkach urbanistyki i architektury nowoczesnej Polski. O kobietach zapomnianych w tych dziedzinach, choć to one przyczyniły się do ich rozwoju: Annie Ptaszyckiej, Wandzie Krahelskiej, Wandzie Melcer, Gizelli Marguliesównie i Teresie Chmurze-Pełech.

Seria jest dedykowana pamięci zmarłego w 2012 roku prof. Tomasza Mańkowskiego, architekta.

 Rozważane tematy to między innymi: chaos urbanistyczny, odpowiedzialność za przestrzeń wspólną, degeneracja krajobrazu, ekologia w projektowaniu i urbanistyce. Rozmowy biorą początek z zagadnień ogólnych, by w trakcie dyskusji przerodzić się w diagnozę sytuacji urbanistycznej i architektonicznej Polski stawianą w oparciu o detal i konkret. Spojrzenie historyków sztuki i krytyków architektury na omawianą problematykę w wielu miejscach różni się znacząco od podejścia architektów – rozmówców pierwszego tomu serii.Ewa Mańkowska-Grin, nie ukrywając swych poglądów, nie stara się jednak rozstrzygać tego sporu na siłę. Punkt widzenia obu grup zawodowych na sytuację urbanistyczno-architektoniczną Polski w roku 2017 bywa bowiem bardzo odmienny, a stawiane tezy nie zawsze się wykluczają, częściej uzupełniają i dowodzą różnorodności możliwych postaw. Krytycy najczęściej przyjmują w rozważaniach perspektywę kulturową i historyczną. Dzięki temu zabierają nas w podróż nie tylko po Krakowie, Warszawie czy Wrocławiu, lecz także do małych polskich miasteczek i wielkich światowych metropolii, błyskotliwie i z łatwością poruszając się w przestrzeni różnych kultur i różnych czasów.Kolekcja „Architektura jest najważniejsza” jest poświęcona pamięci architekta i pedagoga, prof. Tomasza Mańkowskiego.