BELETRYSTYKA

 Billy Budd to ostatni utwór Hermana Melville’a.  Do jego miłośników należeli Thomas Mann, Albert Camus i Hannah Arendt. Wydana po raz pierwszy w roku 1924 nowela od niemal stu lat wzbudza podziw, a zarazem rodzi liczne kontrowersje. W zależności od perspektywy Billy’ego Budda można uznać za przypowieść moralną, prawomyślną lub bluźnierczą alegorię teologiczną, traktat o suwerenności, analizę dialektyki pożądania seksualnego i władzy politycznej, wreszcie opowieść o samej naturze opowieści i próbach dotarcia do prawdy. Najpewniej zaś ów arcydzielny testament wielkiego mistrza literatury amerykańskiej zaplata w sobie wszystkie te wymiary i aspekty.

„Co do Billy’ego, którego pochodzenie pozostanie zagadką, nie sposób rozstrzygnąć, czy mamy do czy­nienia z aniołem lub chrystusopodobnym zbawcą, czy też z osobnikiem może ujmującym, ale po prostu nie­zbyt rozgarniętym. […] Czy Billy naprawdę reprezentuje czyste dobro i nieskażoną naturę? […] Czy naprawdę jest Adamem sprzed upadku, skoro i na jego naturze diabeł odcisnął swoje piętno? A może tak właśnie wygląda nasza natura, nawet ta sprzed upadku?”

(z posłowia Adama Lipszyca)

 Prozatorskie zapiski Mirona Białoszewskiego pochodzą z okresu od czerwca 1975 roku do czerwca roku 1976. Obszerne fragmenty tej prozy miały być początkowo opublikowamne w tomie Rozkurza. Ksiązka ta jednak w efekcie została rozbudowana o inne części składowe, część zatytułowana CHAMOWO stałą się jedynie esencjinalną pigułką , zwięzłym wyciągiem z owych dziennikowych zapisów.

Dwutomowy wybór dramatów Moliera otwiera reaktywowaną Bibliotekę Klasyków. Molier znowu staje się autorem niepokojącym i drażliwym, sięgają po niego reżyserzy różnych generacji, znajdując w jego komediach materiał do rozmowy o współczesności. Proponujemy dziewięć przekładów Bohdana Korzeniewskiego, nigdy dotychczas nieopublikowanych w komplecie, by wypełnić ich dotkliwy brak na rynku wydawniczym i teatralnym. Zawartość tomu 1: „Szkoła żon”, „Krytyka szkoły żon”, „Improwizacja wersalska”, „Tartuffe”, „Don Juan”

Dwutomowy wybór dramatów Moliera otwiera reaktywowaną Bibliotekę Klasyków. Molier znowu staje się autorem niepokojącym i drażliwym, sięgają po niego reżyserzy różnych generacji, znajdując w jego komediach materiał do rozmowy o współczesności. Proponujemy dziewięć przekładów Bohdana Korzeniewskiego, nigdy dotychczas nieopublikowanych w komplecie, by wypełnić ich dotkliwy brak na rynku wydawniczym i teatralnym. Zawartość tomu 2: „Mizantrop”, „Grzegorz Niezguła”, „Skąpiec”, „Łotrostwa Skapena”.

Metaforyczny obraz świata walczącego ze złem, którego symbolem jest tytułowa dżuma, pustosząca Oran w 194... roku. Wybuch epidemii wywołuje różne reakcje u mieszkańców, jednak stopniowo uznają słuszność postępowania doktora Rieux, który od początku aktywnie walczy z zarazą, uznając to za swój obowiązek jako człowieka i lekarza.

Eksplozja w katedrze domyka powieściowy tryptyk Alejo Carpentiera, twórcy teorii „rzeczywistości cudownej”, którego dwie pierwsze odsłony: Królestwo z tego świata i Podróż do źródeł czasu miały niedawno swoje wznowienie w naszej serii. Spina te trzy powieści napięta, pełna dramatyzmu i zawirowań relacja między Ameryką Łacińską a Europą, którą nicuje Carpentier z wielką wnikliwością. Eksplozja, uznana za arcydzieło (tytuł oryginalny można by przełożyć jako Wiek Oświecenia, obnażając ironiczną intencję autora), to fascynująca wędrówka trójki kreolskich sierot przygarniętych przez francuskiego rewolucjonistę i wrzuconych w zamęt historii. To – niepozbawione elementów magicznych i przesycone egzystencjalizmem - spojrzenie z perspektywy karaibskiej na czasy Rewolucji Francuskiej, czasy jakobińskiego terroru i Napoleona.

Eleutheria, napisana po francusku w 1947 roku, pierwsza sztuka Samuela Becketta, zupełnie inna pod względem poetyki od późniejszych jego dramatów, które przyniosły mu sławę, przeleżała w szufladzie autora i światowych archiwach blisko pół wieku, zanim ujrzała światło dzienne. Stało się to zresztą w wyniku konfliktu dwóch głównych wydawców pisarza: Jérôme’a Lindona, szefa francuskiego Editions de Minuit, i Barneya Rosseta, szefa amerykańskiego Grove Press, i w atmosferze skandalu. Szczegóły sprawy przedstawia we wstępie wydawca francuski.

„Flagi pokrył kurz” Williama Faulknera można uznać za niepublikowaną w Polsce powieść. To trzecia książka w dorobku giganta amerykańskiej prozy, pierwsza z cyklu poświęconego fikcyjnemu okręgowi Yoknapatawpha

Shingo, główny bohater i głowa rodziny, rozmyśla na temat relacji wśród swoich bliskich – syna, który zdradza swoją żonę czy córki, która zostawiła swojego męża i wróciła do rodzinnego domu. Zaczyna słyszeć dziwne dźwięki, w tym tytułowy „Głos góry” i miewać problemy z pamięcią – wspomnienia z czasów młodości mieszają się ze snami, a te – z rodzącymi się uczuciami do swojej synowej. Ale przede wszystkim jest to napisana poetyckim językiem refleksja o przemijaniu.

„Jeśli zimową nocą podróżny" - książka uznawana za summę literackich dokonań Calvina - pełna odniesień do literatury, filozofii, historii, nauk ścisłych, jest przewrotna z samego założenia. Calvino napisał ją, podejmując wyzwanie, jakie eksperymentalna grupa OuLiPo rzuciła tradycyjnym strukturom literackim. w roku setnych urodzin autora wznawiamy najważniejszą jego powieść, czy może tom opowiadań (ponoć Calvino nie pisał powieści). Książkę skonstruowaną z matematyczną precyzją, obrosłą wielorakimi interpretacjami.

"Kaprysy i zygzaki" to zbiór beletryzowanych tekstów Théophile'a Gautiera (1811-1872), przedstawiciela francuskiego romantyzmu, prekursora parnasizmu. Zbiór tekstów podróżniczych lub nawiązujących do konwencji „podróży", a zarazem wariacje na strunie gatunku, antypodróże, zygzaki i kaprysy. Początkowo ukazywały się one w latach 1836–1851 na łamach wysokonakładowej prasy, potem autor wydał je w postaci książkowej. na polu literatury podróżniczej (można chyba zaufać takim znawcom, jak Charles Baudelaire czy Henry James) literacki kunszt Gautiera objawił się najdobitniej. W każdym z tych wspaniale napisanych tekstów widać próbę odświeżenia gatunku, za każdym razem mamy do czynienia z oryginalnymi środkami i strategiami do tego wiodącymi.
Gautier, opisując podróż do Belgii i Holandii, konsekwentnie wywraca na nice konwencję, choćby poprzez ustawiczne sięganie po środki parodii, ironii i autoironii. „Podróżuje” do Chin: pretekstem do rozważań o chińskiej kulturze jest jego wizyta na pokładzie chińskiej dżonki zacumowanej przy nabrzeżu Tamizy. „Podróżuje” do Indii: snuje fantazje na temat hinduskiej religii, sztuki i indyjskiego rzemiosła, zwiedzając indyjską ekspozycję na wystawie światowej w 1851 roku. W tych dóch ostatnich przypadkach podróże de facto się nie odbyły, ale też nie były autorowi do niczego potrzebne. Jeszcze dalej autor posuwa się w „Paryżu przyszłości", snując utopijną wizję zaprzęgnięcia najnowszych zdobyczy cywilizacji, podporządkowanych dotychczas nikczemnie „utylitarnym” celom, aby nadać właściwą formę sztuce współczesnej i właściwy wyraz nowoczesności.   
Oprócz samego zamysłu, humoru, pięknego, wysmakowanego języka (zarówno Victor Hugo, jak i Sainte-Beuve nie bez racji uważali Gautiera za jednego z najwybitniejszych francuskich stylistów), łączącego lekki ton felietonu z najwyższym literackim kunsztem, jednym z głównych walorów tej książki jest też okres jej powstawania. Połowa XIX wieku to moment, w którym rewolucja przemysłowa i zjawiska globalizacji nabierają rozpędu, świat gwałtownie przeobraża się, jednocześnie rozciągając się  i kurcząc, słowem są to początki naszej nowoczesności. Gautier przygląda się narodzinom tego świata in statu nascendi, z zaciekawieniem, niekiedy fascynacją artysty, ale także z niepokojem i zgrozą.